شربت های ضد گرما زدگی

فصل گرما که فرا می‌رسد همه و همه به دنبال نوشیدنی برای کم کردن عطش خود هستند و علی‌رغم وجود ماءالشعیرها، نوشابه‌های پر تبلیغ و دلسترهای رنگارنگ هر روز به طرفداران نوشیدنی‌های خنک سنتی افزوده می‌شود.

به گزارش ایسنا، هرچه روزها گرمتر می‌شوند، خنک ماندن در این هوا سخت‌تر و سخت‌تر می‌شود، فصل گرما که فرا می‌رسد مصرف نوشیدنی‌های خنک نیز زیاد می‌شود، هنوز هم در کرمان شربت‌های سنتی همچون شربت آبلیمو، بیدمشک، خاکشیر طرفدران خاص خود را دارد و در بیشتر آب میوه فروشی و حتی بستنی فروشی‌ها صف خریداران این شربت‌ها خودنمایی می‌کند.

ایرانمنش، متخصص طب سنتی به ایسنا می‌گوید: شربت‌های سنتی خانگی و گیاهی هنوز هم در میان مردم عامه کرمان از اهمیت خاصی در فصل گرما برخوردارند و کرمانی‌ها همچنان از مهمانان خود با شربت خاکشیر، سکنجبین یا تخم‌ شربتی پذیرایی می‌کنند چرا که نوشیدن آن‌ها را برای رفع عطش و خنک شدن بسیار کارساز می‌دانند.

وی می‌افزاید: یکی از شربت‌هایی که از قدیم در فصل گرم مورد مصرف قرار می‌گرفته، شربت آب‌لیمو است که جلوی گرمازدگی و عطش را می‌گیرد و مصرف آن در ماه‌های گرم و در مسافرت‌ها، بسیار مناسب است.

وی می‌گوید: پایه اصلی این شربت، عصاره لیموترش است که با آب رقیق می‌شود و همراه مقدار کمی قند یا شکر مورد مصرف قرار می‌گیرد، آب‌لیمو را به تنهایی نباید مصرف کرد زیرا آب‌لیموی رقیق نشده روی مینای دندان تأثیر می‌گذارد و باعث تخریب آن می‌شود، جالب است بدانید که شربت آب‌لیمو زیانی ندارد و مصرف آن در هر سنی توصیه می‌شود.

وی می‌گوید: این روزها فصل گلاب‌گیری در لاله‌زار کرمان است و شربت گلاب نیز در این فصل طرفداران زیادی دارد، گلاب که همان اسانس گل محمدی است، خواص دارویی زیادی دارد، از آن جمله می‌توان به ضد اسهال، ضد التهاب، افزایش‌دهنده میل جنسی، ضد نفخ، مقوی قلب، خلط‌آور، مقوی معده و اشتهاآور بودن آن اشاره کرد.

ایرانمنش می‌گوید: گلاب همچنین به برخی محصولات مثل فالوده، بستنی یا برخی شربت‌ها افزوده می‌شود. گاهی نیز خود گلاب به شکل رقیق به حالت شربت به مصرف می‌رسد. این مایع در عین حال که خواص نامبرده را دارد در پیشگیری از عطش و گرمازدگی هم موثر است.

وی ادامه می‌دهد: از آن‌جا که این روزها شربت‌های سنتی توسط برخی دستفروشان در گوشه و کنار خیابان‌ها و بعضا در شرایط غیر بهداشتی تهیه و عرضه می‌شوند بنابراین بهتر است این شربت‌ها را به صورت خانگی تهیه و برای خارج از منزل همراه ببرید.

این متخصص طب سنتی می‌گوید: شربت عرق بیدمشک نیز به دلیل آرامش بخش بودن و تقویت کننده قلب طرفداران زیادی دارد که ضد گرمازدگی است و علاوه بر خواص درمانی برای معطر کردن شربت‌ها نیز به کار می‌رود.

شربت دیگری که خاصیت ضد عطش و گرمازدگی دارد و در عین حال یکی از پرطرفدارترین شربت‌ها در این روزهاست یخمال خاکشیر است، ایرانمنش در مورد این شربت می‌گوید: خاکشیر را از قدیم به تجربه با آب سرد و کمی شکر در نواحی گرم به خصوص در فصل تابستان برای رفع عطش استفاده می‌کرده‌اند به این ترتیب، وقتی خاکشیر با آب مخلوط و کمی شکر و یا عسل و گلاب هم به آن اضافه می‌شود، هم خوشمزه خواهد بود و هم لعاب آن منبعی برای آب بدن است چراکه می‌تواند به همین کمبود آب بدن را جبران کند.

وی ادامه می‌دهد: استفاده از تخم‌ شربتی هم که دانه گیاه ریحان خوراکی است در شربت‌های کرمانی‌ها مورد توجه است، وقتی تخم شربتی داخل آب ریخته می‌شود، روی آن لایه‌ای ژله‌ای تشکیل خواهد شد. شربت آن ضد گرمازدگی و ضد عطش است و می‌توان گفت تخم شربتی و خاکشیر تقریبا خواص یکسانی دارند.

و اما محمدی، کارشناس تغذیه نیز در مورد خواص نوشیدنی‌های سنتی به ایسنا می‌گوید: خوشبختانه ما ایرانی‌ها شربت‌های سنتی بسیاری داریم که هر کدام در نوع خود از نظر دارا بودن خواص مفید برای بدن منحصر به فرد است، این شربت‌ها با تعادل در تعریق بدن از گرمازدگی جلوگیری می‌کنند و می‌توانند برای مدت زیادی آب بدن را تامین کرده و فرد را از تشنگی مفرط مصون دارند.

محمدی می‌گوید: یکی از این شربت‌ها شربت خاکشیر است، خاکشیر دارای اسیدهای چرب مانند اسید لینوئیک، لینولنیک و اسید استئاریک و چند اسید دیگر است، در این ماده گیاهی نوعی اسانس فرار نیز وجود دارد که دارای موادی است که قابلیت دفع سنگ کلیه را دارد، از خواص خاکشیر می‌توان به رفع التهاب‌های زخم‌ها و همچنین تب‌بر بودن آن اشاره کرد، همچنین خاکشیر صدا را باز می کند و همچنین برای رفع التهاب های کلیه و از بین بردن کهیر نیز از این ماده استفاده می شود ، خاکشیر و تخم شربتی خاصیت مسهل و ملین داشته و مصرف آن‌ها برای جلوگیری از یبوست که در تابستان شایع می‌شود، ضمن آنکه خاکشیر ماده بسیار مناسبی برای افرادی است که کبد گرم ( طبع گرم) دارند چراکه این ماده، خنک‌کننده کبد است.

وی می‌گوید: از نوشیدنی‌های دیگری که اغلب قدیمی‌ها از آن استفاده می‌کنند شربت سکنجبین است. این شربت وطنی دارای طبیعت سرد و خنک بوده و تمام منافع سرکه را دارد و به صفرابر مشهور است، هنگامی که شربت سکنجبین را با یخ خنک کرده و به همراه خیار رنده شده بنوشند تشنگی را رفع و از التهاب ناشی از گرما می‌کاهد.

محمدی می‌گوید: خوشبختانه در این فصل میوه‌های خنک کننده نیز به وفور موجود است، از گیلاس و آلبالو گرفته تا هلو و شلیل، انواع و اقسام میوه‌های خوشمزه در این فصل پرطراوت موجود است، میوه‌ها سرشار از موادمغذی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که بهترین راه برای خنک ماندن در فصل گرما است، این میوه‌ها مثل هندوانه حاوی مقدار انبوهی آب هستند که به حفظ آب بدن در دمای بالای هوای کمک می‌کنند. تعداد زیادی از سبزیجات نیز هستند که به پایین آوردن دمای بدن در گرما کمک می‌کنند. بهترین نمونه‌های آن خیار، تربچه، کاهو و سبزی‌هایی مثل اسفناچ و آروگولا و گیاهانی مثل نعناع است. همه اینها حاوی مقدار قابل توجهی آب هستند و می‌توانند خون را رقیق کرده و به بدن برای آزاد کردن گرما کمک کنند.

پس اگر به دنبال معجونی برای رهایی از گرما هستید مطمئن باشید با شربت‌های سنتی هم می‌توانید از این روزهای شاد تابستانی لذت ببرید.